Upravni odbor Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) donirao je skoro 6.000 eura Generalnom sekretarijatu Vlade krajem 2022. godine kao podršku za dekorisanje premijerovog novogodišnjeg prijema.

U odluci koju je potpisao Milutin Đukanović, koji je na čelu Odbora direktora EPCG, Vladi je za novogodišnje dekoracije za prijem koji je organizovao tadašnji premijer Dritan Abazović, odobrena donacija od 5.985 eura. Iz Generalnog sekretarijata Vlade nisu odgovarali na pitanja BIRN-a zbog čega su tražili donaciju i šta je nabavljeno za dodijeljeni novac.

Tokom posljednjih pet godina, EPCG je donirao na desetine hiljada eura i drugim državnim organima (koji se novcem poreskih obaveznika već stoprocentno finansiraju) za organizovanje raznih proslava ali i za dnevna zaduženja koja se već plaćaju kroz zvanično odobrene godišnje budžete.

Sve takve donacije odobrene su na osnovu Pravilnika o dodjeli donacija i sponzorstava a po pravilu su ih odobravali izvršni direktor EPCG ili predsjednik Odbora direktora.

Zvanična dokumenta, odluke i ugovore o donacijama i sponzorstvima EPCG koja je pribavio BIRN u opsežnom istraživanju, pokazuju da je Elektroprivreda u posljednjih pet godina odobrila desetine hiljade eura donacija za nosioce državnih funkcija kao pomoć u štampanju naučnih radova, knjiga ili mišljenja.

Zvanični podaci pokazali su da je Uprava policije od EPCG svake godine dobijala na desetine hiljada eura donacija iako su godišnji budžeti UP veći od sto miliona eura. Po pravilu je tražena pomoć za svakodnevne zadatke policije u Nikšiću i pograničnoj oblasti prema Bosni i Hercegovini.

Samo tokom 2023. godine, u donacijama koje je odobrio Đukanović, Uprava policije - Regionalni centar “Zapad”, tražio je i dobio 5.000 eura donacije za obavljanje uobičajenih zadataka. Tokom prošle godine EPCG je odobrila dodatnih 3.000 za redovne dužnosti, a nakon toga 2.000 eura za kupovinu namještaja i na kraju 3.000 eura za kompjutersku opremu. Regionalni centar "Zapad" dobio je i 1.000 eura za "poboljšanje uslova rada".

Zvanični podaci su pokazali da je slična situacija bila i prethodnih godina - 2019. Uprava policije u Nikšiću dobija 800 eura, kao i 900 eura donacije za nabavku tonera i papira za štampač odlukom tadašnjeg izvršnog direktora Igora Noveljića. Tokom 2021.godine, policija u Nikšiću dobila je kao donaciju dva vozila vrijednosti 17.000 eura. Iz Uprave policije nisu odgovorili na pitanja BIRN-a zbog čega su tražili donacije za redovne aktivnosti i tehnička sredstva koja se finansiraju iz državnog budžeta.  

Donacije za mišljenja, pazare i proslave

U 2020. godini EPCG, koju tada vode kadrovi bliski tadašnjoj vladajućoj Demokratskoj partiji socijalista (DPS), donira 1.000 eura Vesni Simović Zvicer za "izdavanje komentara na Zakon o radu". Simović Zvicer je i tada bila na čelu Sudskog savjeta i docent na državnom Univerzitetu Crne Gore. Iste godine, nekadašnji direktor Zavoda za intelektualnu svojinu a sada osnivač Crnogorske evropske partije, Novak Adžić, dobija donaciju u iznosu od 600 eura za naučno-istraživački projekat "Crnogorsko pitanje - pogledi iz inostranstva". Godinu ranije, EPCG finansijski je pomogla naučne monografije "Brigadir Krsto Zrnov Popović".

Tokom 2020. godine tadašnji predsjednik Odbora direktora Đoko Krivokapić, odobrio je donaciju od sedam hiljada eura lokalnoj Turističkoj organizaciji Podgorice za Podgorički praznični pazar.

Sudeći prema zvaničnim podacima i nova uprava EPCG, koja je imenovana nakon izbora 2020. godine, imala je sluha za pomaganje proslava državnih i lokalnih institucija. Nakon smjene vlasti za predsjednika Odbora direktora imenovan je visoki partijski funkioner Nove srpske demokratije (Nova) Milutin Đukanović a za izvršnog direktora partijski funkcioner Demokratske Crne Gore, Nikola Rovčanin. Oni su tokom 2023. godine za proslavu Dana opštine donirali 10.000 eura Opštini Nikšić, u kojoj su na vlasti njihove Nova i Demokrate.

Tokom 2019. iznos od 10.000 eura doniran je i Opštini Cetinje kao pomoć u organizaciji proslave Dana državnosti. Iste godine 7.500 eura donirano je jednom dnevnom listu za istu namjenu, proslavljanje Dana državnosti.

U periodu 2019 - 2023. godine Elektroprivreda je široke ruke u donacijama i javnim ustanovama na nacionalnom i na lokalnom nivou koje se već finansiraju novcem poreskih obaveznika.

Zvanični podaci su pokazali da je javna ustanova kulture "Zahumlje" iz Nikšića svake godine redovan korisnik donacija EPCG, najmanje po 5.000 eura godišnje. I javna ustanova "Muzeji i galerije Nikšić" je od EPCG dobila donaciju za troškove restauracija slika, dok je nacionalni Zavod za geološka istraživanja tokom 2023. godine dobio 5.000 eura za "rješavanje finansijskih problema".

Desetine hiljada eura donacija korisnicima koji se već finansiraju iz državnog ili lokalnih budžeta su samo vrh ledenog brijega u milionskim donacijama i sponzorstvima koje su EPCG i ostale državne kompanije u energetskom sektoru  odobrile u posljednjih pet godina.

BIRN Crna Gora će u narednom periodu objaviti serijal istraživačkih priča u kojima će se baviti donacijama i sponzorstvima koje su odobrile uprave EPCG, CEDIS, Željezara, EPCG-Solar gradnja i Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES).