Crna Gora ima centralnu ulogu u regionalnom švercu kokaina i cigareta, dok luka Bar predstavlja jednu od glavnih ulaznih tačaka kokaina iz Južne Amerike u Evropu, navodi se u izvještaju Indeks organizovanog kriminala 2025, koji je objavila međunarodna nevladina organizacija Globalna inicijativa za borbu protiv transnacionalnog organizovanog kriminala (GI-TOC).

U izvještaju se navodi i da zemlje Zapadnog Balkana i dalje predstavljaju glavne koridore u Evropi za trgovinu drogom, trgovinu ljudima i krijumčarenje migranata. Pojašnjava se da veliki dio pošiljki droge prolazi kroz Bar i albansku luku Drač, odakle se roba distribuira ka Zapadnoj Evropi. Iz GI-TOC upozoravaju i da kriminalne grupe iz Crne Gore i Srbije imaju duboko ukorijenjene veze u trgovini kokainom i da za pranje novca koriste legalne poslove kao što su transport i ugostiteljstvo.

„Različite kriminalne grupe prisutne su na domaćem tržištu, uz visok nivo međusobnog nasilja. Trgovina kokainom predstavlja trajan problem, podržan korupcijom u policiji i vezama između državnih institucija i kriminalnih grupa. Nedostatak efikasnih istraga i sudskog procesa potvrđuje sistemske slabosti“, navodi se u izvještaju.

„Rastući obim trgovine kokainom kroz Bar i čvrste veze sa Latinskom Amerikom i EU pokazuju da su crnogorske kriminalne grupe izgradile konsolidovanu transnacionalnu mrežu sa snažnim političkim i policijskim vezama.“

U izvještaju se naglašava da u Crnoj Gori dominiraju mafijaške kriminalne strukture, posebno Kavački i Škaljarski klan, koji su duboko uključeni u pranje novca i trgovinu kokainom iz Latinske Amerike. Upozorava se i da klanovi koriste zatvore za regrutovanje novih članova.

„Politički uticaj na kriminalne aktivnosti dolazi sa najviših nivoa vlasti. Policijski službenici i pripadnici obavještajnih struktura često su uključeni u zaštitu kriminalnih grupa i njihove imovine. Takve veze stvaraju atmosferu straha unutar službi bezbjednosti i omogućavaju kriminalcima da djeluju nekažnjeno. Korupcija obezbjeđuje zaštitu kriminalnih mreža unutar institucija“, navodi se.

Pojašnjava se i da je Crna Gora glavna tranzitna ruta za šverc oružja iz Bosne i Hercegovine prema Srbiji i Kosovu, kao i da je šverc cigareta dugogodišnji problem, a luka Bar jedno od čvorišta šverca u Evropi. U izvještaju je ocijenjeno i da je pravosuđe „neefikasno zbog administrativnih slabosti, korupcije, političkog uplitanja i slabe primjene postojećih zakona“, kao i da je nedovoljna saradnja između tužilaštva i drugih institucija, posebno Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB).

„Iako Vlada ulaže napore u jačanje granične kontrole – posebno u borbi protiv šverca cigareta kroz luku Bar – situacija u praksi ostaje problematična. Evidencija u carini i poreskim organima loše se vodi, magacinima se upravlja neadekvatno, a granična policija nema dovoljno kadrova. Korupcija je široko rasprostranjena“, ističu u GI-TOC.