Iako se stanje ekosistema rijeke Tare i dalje oporavlja, riječnu faunu mogu ugroziti ilegalne i destruktivne aktivnosti poput eksploatacije šljunka i krivolova, navode u Agenciji za zaštitu životne sredine. U izvještaju o monitoringu biodiverziteta Tare za 2023. godine, koji je Agencija dostavila BIRN-u, navodi se da je stanje ekosistema bolje nego 2022.

Kompanija „Honeycomb Consulting“ radila je istraživanje prošlog avgusta, a po narudžbi kineske kompanije China Road and Bridge Corporation (CRBC) koja je gradila prvu dionicu auto-puta Bar-Boljare.

U izvještaju se upozorava da na rijeci Tari vrši ilegalna eksploatacija šljunka, kao i da je na jednom dijelu vještački formirano jezero, tako što je u iskop šljunka puštena voda iz rijeke.

Ovaj lokalitet je bio pod uticajem gradilišta tokom izgradnje autoputa.

Ukazujući na poboljšanje stanja riblje fauna u rijeci, u izvještaju se navodi da je došlo do drastičnog povećanja broja jedinki i prisustva većeg broja mlađih jedinki „što na skoro uspostavljanje stabilnih populacija u tom ekosistemu“.

U izvještaju se upozorava i da postoji problem oko gazdovanja ribljim resursima Tare, zbog čega je kontrola ribolova svedena na minimum, a u pojedinim periodima nije ni postojala.

„Usljed nepostojanja ribolovnog društva koje gazduje ribljim resursima rijeke Tare, možemo očekivati da se sa daljim oporavkom riječnog ekosistema intenzivira i ilegalni ribolov (krivolov)... Ovo iz razloga da se ne bi eventualno lošije stanje faune riba pogrešno tumačilo kao posljedica radova na izgradnji auto puta, a ne ovih ilegalnih i destruktivnih aktivnosti“, navodi se u istraživanju.

Obrađivači su predložili da se sljedeći monitoring obavi na ljeto 2025. godine.

Izgradnju prioritetne dionice od Podgorice do Kolašina, između ostalog, pratile su i kontroverze zbog devastacije korita i obala rijeke Tare koja se nalazi na dijelu predviđene trase autoputa.

Predstavnici civilnog sektora i stručna javnost optuživali su CRBC za kontinuirano uništavanje rijeke koja se od 1977. godine nalazi na listi Svjetske kulturne baštine UNESCO-a, dok su nadležnim institucijama zamjerali na lošem monitoringu radova.

U izvještaju eksperta UNESCO-a iz novembra 2018. godine navodi se da je na dijelu obala Tare  "puno deponija i odloženog materijala" kao i da nadležne institucije "nijesu adekvatno kontrolisale poštovanje bioloških i standarda životne sredine tokom radova“.

Istraživanje BIRN-a iz januara pokazalo je da kineska kompanija nije sanirala štetu na koritu i obalama rijeke Tare u Mateševu, iako je bila obavezna da to učini najkasnije do jula 2022. godine. Tada je Agencija za zaštitu životne sredine su tada kazali da od CRBC očekuju da u potpunosti realiziuje sve obaveze definisane predviđenim mjerama ili će, u suprotnom, nadležni to uraditi o trošku kineske kompanije.

Iz Agencije su kazali BIRN-u da je od osam definisanih mjera kineska kompanija realizovala pet, pojašnjavajući da se tri mjere nisu mogle primijeniti.

„Mjera izravnavanja talvega nije se mogla primijeniti, jer je došlo do prirodnog izravnavanja. CRBC nije sproveo mjeru zatravljena površina duž puta i u okolnih područja kao i mjeru poribljavanja jer došlo do  ozelenjavanja došlo prirodnim putem, što je i obezbijedilo da se na zemljištu povrate autohtone vrste vegetacije. Poribljavanje je, kao mjera, bilo uslovljeno rezultatima analize stanja biodiverziteta“, kazali su BIRN-u iz Agencije.